OKUL ÇAĞI ÇOCUKLARINDA BESLENME ALIŞKANLIKLARI
SANKO ÜNİVERSİTESİ ÖĞRETİM GÖREVLİSİ FUNDA ESİN FAKILI:'OKUL ÇAĞI ÇOCUKLARIN BESLENME ALIŞKANLIKLARINI AİLE VE ARKADAŞ ÇEVRESİ ETKİLER'
Sanko Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü Öğretim Görevlisi Funda Esin Fakılı, okul çağı çocukların beslenme alışkanlıklarını aile ve arkadaş çevresinin etkilediğini söyledi.
Fakılı, “Sağlıklı, yeterli ve dengeli beslenme herkes için, özellikle de çocuklar için gereklidir; çünkü bu dönemde kazanılacak beslenme alışkanlıkları yaşam boyu sürdürülmektedir” dedi.
Okul çağı çocukların beslenme alışkanlıklarını aile ve arkadaş çevresinin etkilediğini belirten Fakılı, şöyle devam etti:
“Bu sebeple okul kantinlerinin ve öğrencilere sunulan yemekhane hizmetlerinin öğrencilerin beslenmesinde önemli rol oynadığı görülmektedir. Ayrıca reklamlar ve okulda beslenme durumunun denetlenmemesi çocuğu yanlış beslenme alışkanlıklarına yöneltir. Bu nedenle çocuğun yeterli ve dengeli beslenebilmesi için çocuğun, ailenin ve okul yönetimindeki kişilerin ve öğretmenlerin beslenme konusunda eğitilmeleri önemlidir.”
Çocuklarda beslenmenin yaşına, cinsiyetine, vücut ağırlığına, fiziksel aktivitesine göre düzenlenmesi gerektiğini kaydeden Fakılı, “Çocuğun hangi tür besinlere ve ne miktarda ihtiyacı olduğunu bilmemesi, düzensiz besin alımı, yanlış besin seçimi, besinlerin hazırlanması, pişirilmesi ve saklanmasındaki hatalı uygulamalar, okullarda verilen ve yenilen besinlerin uygun olmayışı gibi faktörler beslenme sorunlarına neden olmaktadır” dedi.
Fakılı, bu çağ çocuklarda görülen başlıca beslenme sorunlarının zayıflık veya şişmanlık, anemi (kansızlık), vitamin yetersizlikleri, iyot yetersizliği ve diş çürükleri olduğunu anımsatarak, şu önerilerde bulundu:
“- Süt, peynir ve yoğurt çocukların güçlü kemiklere, dişlere ve kaslara sahip olmak için gerekli olan protein, kalsiyum ve D vitaminini sağlar. Bu gruptan günde 2-3 porsiyon tüketilmelidir.
- Et, tavuk, balık, yumurta, kurubaklagil gerekli olan protein, demir, B vitaminleri ve bazı mineralleri sağlar. Bu besinlerden günde imkanlar dahilinde 2- 3 porsiyon tüketilmesi önerilmektedir.
- Ekmek, tahıl ve makarna B vitamini, demir, mineral ve posa içerir. Bu grup besinlerden günde 6-9 porsiyon tüketilmesi önerilmektedir.
- Sebzeler A vitamini, C vitamini, kompleks karbonhidratlar ve posa içerir. Ayrıca belirli miktarlarda B vitaminleri, potasyum, kalsiyum ve diğer mineralleri içerir. Günde 2 porsiyon tüketilmesi önerilmektedir.
- Meyveler; çocukların cildi, göz ve diş eti sağlığı için gereken A ve C vitamini, potasyum ve diğer mineralleri içerir. Meyveler ayrıca karbonhidrat ve posa da içerir. Günde 3 porsiyon meyve yemeleri önerilmektedir.”
Okulların açılmasıyla birlikte çocukların yemek alışkanlıklarında bazı değişimler yaşanabileceğine dikkati çeken Fakılı, “Tüm gün öğretim yapan okullarda öğle yemeği genellikle tabldot olarak öğrencilere okul yemekhanesinde verilmektedir. Okulda öğle yemeği veriliyorsa yiyeceklerinizi okul yemekhanesinde yiyerek daha dengeli ve sağlıklı beslenebilirsiniz” diye konuştu.
BESLENME ÇANTASI
Öğle yemeği verilemeyen okulda beslenme çantalarına dengeli bir şekilde hazırlanmış ekmek arası yiyeceklerle de sağlıklı beslenilebileceğini anımsatan Fakılı, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Ekmek arasına koyulabilecek besinler ise haşlanmış yumurta, peynir, iyi pişmiş köfte, haşlanmış tavuk veya et olabilir. Yanına ekleyeceğiniziyi yıkanmış sebze veya meyveler vitamin ihtiyacınızı karşılayacaktır.İçecek olarak okul kantininden alacağınız ayran veya süt iyi bir seçim olacaktır. Beslenme çantasının ise hergün çok iyi temizlenmesi ve besinlerin günlük olarak eklenmesi gereklidir. Ayrıca açıkta satılan yiyeceklerden satın almayınız.”
Okulda veya özellikle okuldan eve gelindiğinde, ders çalışırken açlık hissedildiğinde ara öğünlerde meyve, ayran, süt, peynir-ekmek, ev yapımı küçük kek veya poğaça, taze sıkılmış meyve suları gibi yiyecek ve içeceklerle çocukların daha sağlıklı besleneceğinianlatanFakılı, “Tatlı yemek istediğiniz zamanlarda en iyi seçim sütlaç veya muhallebi gibi sütlü tatlılardır” ifadelerine yer verdi.
Ailelere de seslenen Fakılı, sözlerini şöyle tamamladı:
“Çocuklara neyi, ne kadar yiyeceklerine karar verme konusunda şans tanıyın, kişisel besin tercihlerine ve damak zevklerine saygı gösterin. Yemek istemedikleri yemekleri kibarca reddetme fırsatı verin. Çocuklara ana ve ara öğünleri planlamaya katılma fırsatı verin. Onları zorlamadan yeni besinler denemeye teşvik edin.”